Phân tích cảm nhận bức tranh thiên nhiên Tây Tiến của nhà thơ Quang Dũng

Trần Lai

Gia sư Biên Hòa Đồng Nai thấy Vùng đất Tây Bắc hùng vĩ mà thơ mộng, trữ tình

Nó đã trở thành nguồn đề tài gợi cảm hứng cho biết bao nhà thơ, nhà văn. Trong cuộc đời lính của mình, được sống và gắn bó với đồng đội thân quen tại nơi này, nhà thơ Quang Dũng nhân lúc chia xa đã viết bài thơ “Tây Tiến” để lưu giữ những kỉ niệm đẹp, thấm đượm cảm xúc trữ tình. Đọc khổ thơ đầu của tác phẩm, ta hiểu thêm về điều đó.

thien-nhien-tay-bac
Nhà thơ Quang Dũng nhớ về đầu tiên là những cuộc hành quân của đoàn quân Tây Tiến trên nền cảnh thiên nhiên vừa hùng vĩ dữ dội vừa thơ mộng của miền Tây. Nỗi nhớ đã trở thành mạch cảm xúc chủ đạo của toàn bài thơ. Cả bài thơ là nỗi nhớ đẹp về những kỉ niệm sâu nặng, về những con người thân thương. Nhớ Tây Tiến là nhớ về sông Mã và núi rừng trùng điệp, nhớ con đường hành quân đầy gian khổ:
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
Các tên bản, tên mường: Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông, Mường Hịch, Mai Châu... được nhắc đến không chỉ gợi lên bao thương nhớ vơi đầy mà còn để lại nhiều ấn tượng về sự xa xôi, heo hút, hoang dã, thâm sơn cùng cốc...
Con đường hành quân điệp trùng với bao hiểm trở , dữ dội của một vùng núi rừng biên ải:

anh-dep-tay-bac
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

Trung tâm gia sư Biên Hòa Đồng Nai cho rằng bốn câu thơ dựng lên cái độ cao, độ dốc đến rợn người của chiến trường Tây Tiến.

Câu thơ đầu bảy chữ có đến năm chữ là thanh trắc gợi tả rất thành công con đường hành quân đầy gian lao, hết dốc này đến dốc khác, “khúc khuỷu” lại “thăm thẳm”. Nhà thơ sử dụng liên tiếp những từ láy gợi hình, những từ láy mà tự nó mang giá trị biểu hiện rất lớn như "khúc khuỷu" – hình dung về sự gập ghềnh quanh co, "thăm thẳm" lại gây ấn tượng về độ sâu đến đáng sợ, “heo hút” mang lại cảm giác xa xôi, hoang vắng. Nhịp thơ dừng ở vần trắc Dốc lên khúc khuỷu / dốc thăm thẳm tưởng như nghe được nhịp thở nặng nhọc, gấp gáp của người chiến sĩ đang trèo núi để chiếm lĩnh những độ cao thăm thẳm. Quang Dũng có những cách dùng từ rất tinh tế mà cũng hết sức tinh nghịch: núi cao chạm mây nối thành cồn “heo hút”, và để diễn tả chiều cao của núi thì chỉ ba chữ “súng ngửi trời” là đủ đưa ta đến tuyệt đỉnh cao vời. Đảo ngữ ở câu thơ thứ hai kết hợp với hai hình ảnh độc đáo trên - “cồn mây” và “súng ngửi trời” - đặc tả độ cao vời vợi ngất trời của núi đèo Tây Bắc.
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi "
Câu thơ gấp khúc như bị ngắt làm hai Ngàn thước lên cao / ngàn thước xuống diễn tả rõ con đường lên rất cao rồi lại xuống rất sâu trên những vách núi dựng đứng.
"Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi"

Gia sư Biên Hòa nhận thấy câu thơ thứ sáu lại dệt nên bởi những thanh bằng.

Cảm giác mọi mệt dường như tan biến thay vào đó là sự êm ái nhẹ nhàng của cảm xúc lãng mạn. Cái vẻ dữ dội hoang sơ bí ẩn của núi rừng miền Tây được tác giả diễn tả rất ấn tượng, khai thác ở chiều không gian và thời gian:
“Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người”

vung-tay-bac
Một miền núi rừng âm u với thú dữ đe dọa con người. Đó là những khó khăn mà người chiến sĩ Tây Tiến phải vượt qua trên con đường hành quân. Điệp từ chỉ thời gian: “đêm đêm”, “chiều chiều” gợi nên nhịp điệu mạnh mẽ, gân guốc. Cứ mỗi buổi chiều tà lại nghe tiếng thác gầm thét đổ xuống từ trên cao và cứ mỗi đêm sâu lại nghe tiếng cọp gầm. Âm thanh nào cũng ghê rợn. Những hình ảnh táo bạo đến đáng sợ: “oai linh thác gầm thét”, “Mường Hịch cọp trêu người” dường như thiên nhiên đang phô trương thị oai sức mạnh đe dọa con người.

Tham khảo từ khóa tìm kiếm bài viết từ google:

vẻ đẹp hùng vĩ dữ dội của mỹ lệ, nên thơ của thiên nhiên núi rừng miền tây tây tiến

cảm nhận của anh/chị về bức tranh thiên nhiên trong hai đoạn thơ tây tiến và việt bắc

Hình ảnh núi rừng Tây Bắc ở đoạn đầu bài thơ Tây Tiến có ý nghĩa gì

Bức tranh thiên nhiên Tây Bắc hiện lên như thế nao trong Tây Tiến

Cảm nhận bức tranh thiên nhiên Tây Tiến khổ 1

Vẻ đẹp thiên nhiên và con người trong Tây Tiến

dân ý có ý kiến cho rằng: đoạn thơ là bức tranh thiên nhiên tây bắc hùng vĩ

Cảm nhận về 8 câu thơ đầu bức tranh thiên nhiên ở Tây Tiến

Dàn ý hình tượng thiên nhiên trong bài thơ Tây Tiến

Dàn ý bức tranh thiên nhiên trong Tây Tiến khổ 1

Nhận định về thiên nhiên Tây Tiến

Cảm nhận về khung cảnh thiên nhiên và hình ảnh người lính Tây Tiến

Dân ý có ý kiến cho rằng đoạn thơ là bức tranh thiên

Tôi là Trần Lai hiện đang là Co-Founder của Gia Sư Minh Trí. Trong blog của mình tôi chia sẻ các phương pháp học tập hiệu quả, các bài văn hay, thông tin về tác giả, tác phẩm để quý thầy cô, quý phụ huynh và các em học sinh tham khảo. Hi vọng sẽ giúp ích cho quý độc giả

Trần Lai

Các bài viết khác...