Nội dung

Kiểm tra phải là sự đánh giá chuẩn, không phải là văn hoá của giáo dục

KIỂM TRA PHẢI LÀ SỰ ĐÁNH GIÁ CHUẨN, KHÔNG PHẢI LÀ VĂN HOÁ CỦA GIÁO DỤC

Hầu hết mọi nền giáo dục trên thế giới đều dùng kiểm tra làm hình thức để đánh giá chuẩn năng lực của học sinh. Nó không sai, rất đúng là đằng khác nhưng có lẽ cái sai duy nhất không thuộc về nó mà thuộc về nhà giáo dục trong trường hợp này là đã lạm dụng nó quá nhiều để đánh giá. Như vậy, nó mất đi nhiều giá trị của nó và biến nó thành một nền văn hoá của giáo dục, nền văn hoá “sợ sệt” của biết bao học sinh.

Không đi đâu xa, điển hình ngay ở Việt Nam, bất kể một con điểm nào trong học bạ của một học sinh nào đó bất kì đều phải qua kiểm tra mà có. Một đợt kiểm tra chung, một lần thi học kì, hay kể cả những bài kiểm tra lẻ tẻ 15 phút trên lớp, cam đoan chắc rằng học sinh luôn có sự sợ sệt. Vấn đề đặt ra là phải làm thế nào để giảm áp lực sợ sệt đó cho học sinh. Chúng ta đổ lỗi cho chúng quá nhiều rồi, bảo rằng: “không học gì, thì run là phải. Cái tội lười”, nhưng xin thưa nếu chúng hiểu bài chúng cũng sẽ chẳng lười đâu. Chính chúng ta mới là người tạo ra áp lực cho học sinh vì luôn luôn coi kiểm tra là một văn hoá của giáo dục.

Ở Phần Lan, một đất nước nổi tiếng là luôn đứng đầu trong lĩnh vực Toán học, khoa học kĩ thuật và kĩ năng đọc, học sinh của họ nói rằng không sợ kiểm tra, không phải vì họ là giống nòi giỏi giang mười phân vẹn mười mà lí do là vì, thứ nhất, kiểm tra không tạo ra cái gì mới mở rộng (nó không đồng nghĩa với việc mức độ đề dễ), thứ hai, họ chẳng bao giờ lấy kết quả kiểm tra, tức là danh sách các con số và những cái tên để lên bàn làm việc của mình và tạo áp lực cho nhau. Bởi vì họ xem đó chỉ là đánh giá chuẩn mà thôi. Ngược lại ở Việt Nam, đó là một văn hoá, nghĩa là cái tạo nên giá trị cho con người học, một điểm số cao tức là giá trị của người học đó cao, một điểm số thấp tương tự là giá trị của người học đó thấp. Đó là sự khác biệt mà gia sư biên hòa Đồng Nai nhận thấy.

Dạy học không phải là một ngành dịch vụ giao nhận kiến thức, người dạy chính là một người sáng tạo. Có vô vàn cách đánh giá năng lực và ghi điểm cho học sinh chứ không chỉ là kiểm tra, thế nhưng trái ngang thay lại chỉ có kiểm tra bị lạm dụng không thương tiếc. Tên các cột điểm cũng gắn với giá trị và tính chất của con điểm, điểm kiểm tra miệng, điểm kiểm tra 15 phút, điểm kiểm tra 1 tiết, điểm thi học kì. Tất tần tật đều là các bài kiểm tra giấy mực. Có lẽ chỉ cần giữ lại điểm kiểm tra học kì thôi vì nó đánh giá một quá trình vừa đủ lâu. Còn những con điểm kiểm tra khác hãy thử thay thế để rèn luyện kĩ năng cho chúng. Sự tự tin khi giơ tay phát biểu, thảo luận làm việc nhóm, nghiên cứu và tranh luận vấn đề theo quan điểm cá nhân, có thể hơn là theo nhóm này nhóm kia đồng hay trái quan điểm, khả năng thu thập, chọn lọc kiến thức, tập hợp và trình bày, thuyết trình diễn giải,.....tin rằng như vậy sẽ có ích hơn.

Bài viết là quan điểm cá nhân của người viết, thông qua sự đăng tải của gia sư Minh Trí Biên Hoà, nếu có gì sai sót hay không hợp lí xin mọi người cùng góp ý kiến. Xin chân thành cảm ơn.

Tôi là Trần Lai hiện đang là Co-Founder của Gia Sư Minh Trí. Trong blog của mình tôi chia sẻ các phương pháp học tập hiệu quả, các bài văn hay, thông tin về tác giả, tác phẩm để quý thầy cô, quý phụ huynh và các em học sinh tham khảo. Hi vọng sẽ giúp ích cho quý độc giả

Trần Lai

Các bài viết khác...