Gia sư Biên Hòa giới thiệu nhà văn Nguyễn Khải

Trần Lai

Gia sư Biên Hòa giới thiệu nhà văn Nguyễn Khải sinh năm 1930, mất năm 2008, quê ở Nam Định.

Trước năm 1978, ngòi bút văn xuôi của ông có khuynh hướng chính luận với sức mạnh của lí trí tỉnh táo và cái nhìn nghệ thuật đơn chiều. Sau năm 1978, bước sang thời kì Đổi Mới, sáng tác của ông ngả dần sang cảm hứng triệt luận, quan tâm tới số phận cá nhân trong đời thường với cái nhìn đầy trăn trở, suy nghiệm trước hiện thực cuộc sống nhiều hối hả, lắm biến động, chuyển từ hướng ngoại sang hướng nội, giọng văn đơn điệu, trầm lắng, suy tư.

Tác phẩm “Một người Hà Nội” tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Nguyễn Khải. Văn bản này được trích trong tập truyện ngắn “Hà Nội trong mắt tôi”. Về hoàn cảnh sáng tác, văn bản ra đời cuối năm 1980, ở giai đoạn công cuộc đổi mới đất nước vừa mở ra và có những thay đổi quan trọng trong đời sống xã hội và văn học. Về kết cấu, truyện được viết theo dòng chảy thời gian, gồm bốn giai đoạn chính. Năm 1955, truyện “Một người Hà Nội” kể về cuộc sống của cô Hiền khi miền Bắc sau hòa bình lập lại. Năm 1965 là thời kì giữa thời chiến tranh phá hoại. Sau đó là cuộc sống của nhân vật chính sau chiến thắng mùa xuân năm 1975. Và cuối cùng là khi miền Bắc trong thời kì đổi mới. Ông đã đặt nhân vật của mình vào nhiều tình hướng khác nhau với nhiều giai đoạn đầy biến động của lịch sử và đất nước. Mỗi gia đoạn là một góc nhìn, là cách cảm nhận của nhân vật tôi – bà Hiền.

Trung tâm gia sư Biên Hòa thấy rằng bà Hiền là người gốc Hà Nội – “thuần túy Hà Nội”, xuất thân trong một gia đình giàu có và lương thiện.

Thuở trẻ, bà là một thiếu nữ xinh đẹp và thông minh. Ở bà Hiền, ta cảm nhận được vẻ đẹp của sự thanh lịch, sang trọng và lịch lãm. Dù trải qua bao biến thiên của lịch sử, gia đình có lúc thăng trầm nhưng bà Hiền luôn tổ chức gia đình và dạy con cái lối sống có văn hóa, ý thức trách nhiệm trong việc giữ gìn nếp nhà, cốt cách của người Hà Nội. Không chỉ vậy, bà còn là một rất khôn ngoan, nhạy bén trước cuộc đời, hiểu đời, hiểu người sâu sắc. Bà sống có bản lĩnh, thẳng thắn và luôn sống thật là chính mình. Ở bà Hiền, lòng tự trọng, ý thức cộng đồng là một phẩm chất không thể thiếu. Trong lòng bà Hiền có sự giằng xé giữa tình thương con và yêu nước. Là một người mẹ, bà không muốn con mình ra trận, giữa lo âu và danh dự. Nhưng cuối cùng, với lòng tự trọng và tinh thần yêu nước, bà quyết định để con ra chiến trường. Giá trị bền vững của bà Hiền chính là ở đó. Phẩm chất này giúp cho bà Hiền khôn ngoan mà không ích kỉ, tỉnh táo thức thời, thực tế nhưng không thực dụng, tầm thường. Cho nên, ở thời nào, bà cũng biết chọn cho mình một cách sống đẹp.

Qua nhân vật bà Hiền, tác giả ca ngợi vẻ đẹp và bản lĩnh văn hóa của người Hà Nội, khẳng định những người Hà Nội như bà Hiền mãi là hạt bụi vàng trường tồn theo thời gian. Đồng thời, Nguyễn Khải muốn bày tỏ miền lo âu, nỗi băn khoăn trước vẻ đẹp của người Hà Nội, giá trị văn hóa Thăng Long ngày càng mai một.

trung-tam-gia-su-bien-hoa-chia-se-anh-chua-tran-quoc

Gia sư tại Biên Hòa Đồng Nai cho rằng tác phẩm “Một người Hà Nội” là một sự thành công lớn của Nguyễn Khải về mặt nghệ thuật.

Tác giả đã đặt một sự viếc, một vấn đề dưới nhiều cách nhìn khác nhau để tạo nên tác dụng dân chủ hóa trong văn học, tạo sự bình đẳng trong quan hệ giữa nhà văn và bạn đọc, để hiện thực được nhìn nhận nhiều chiểu, khuyến khích người đọc tham gia đối thoại, không áp đặt chân lí một chiều. Không chỉ vậy, nghệ thuật trần thuật với cách kể bằng việc đối thoại, phân tích, bình luận của chính người kệ chuyện đã tạo nên sự gần gũi với độc giả. Người đọc vì thế mà bị hấp dẫn, thích thú bởi chính suy nghĩ của người kể. Giọng trần thuật mang đầy giọng chiêm nghiệm, vừa tự nhiên vừa trĩu nặng suy tư, có lúc hóm hỉnh, tự trào. Ngôn ngữ nhân vật cũng góp phần khắc họa sâu sắc tính cách của chính họ, tạo nên màu sắc riêng độc đáo. Đó chính là những nét nổi bật trong tác phẩm “Một người Hà Nội” của nhà văn Nguyễn Khải.

Tôi là Trần Lai hiện đang là Co-Founder của Gia Sư Minh Trí. Trong blog của mình tôi chia sẻ các phương pháp học tập hiệu quả, các bài văn hay, thông tin về tác giả, tác phẩm để quý thầy cô, quý phụ huynh và các em học sinh tham khảo. Hi vọng sẽ giúp ích cho quý độc giả

Trần Lai

Các bài viết khác...