Nội dung

Trung tâm tìm gia sư Biên Hòa nói về Tây hóa trên đất Việt qua cách nhìn của Nguyễn Khuyến

Sinh thời Nguyễn Khuyến đỗ đạt làm quan phục vụ triều đình, thế nhưng sau này vì bất mãn với triều đình, cũng như thấy được sự thối nát, mục ruỗng của triều đại phong kiến nên ông đã cáo quan về quê. Nguyễn Khuyến được chứng kiến những trò lố lăng của thực dân ngay trên chính quê hương mình, một kiểu “Tây hóa” mù quáng, rẻ mạt mà chính dân ta đã tiếp tay cho chúng, đọc thơ Nguyễn Khuyến Gia sư Biên Hòa có thể thấy được toàn cảnh “Tây hóa” qua cái nhìn sắc bén của ông.

Bài thơ đầu tiên về đề tài này có lẽ là bài “Hội Tây”:

“Kìa hội thăng bình tiếng pháo reo

Bao nhiêu cờ kéo với đèn treo

Bà quan tênh nghếch xem bơi trải

Thằng bé lom khom nghé hát chèo

Cậy sức cây đu nhiều chị nhún

Tham tiền cột mỡ lắm anh leo

Khen ai khéo vẽ trò vui thế

Vui thế bao nhiêu nhục bấy nhiêu”

Hội Tây ở đây là ngày kỉ niệm cách mạng tư sản Pháp thắng lợi (14/07/1789). Hồi Pháp Thuộc, hằng năm cứ đến ngày này, thực dân tổ chức hội hè rất linh đình khắp các tỉnh lị, nhất là ở Hà Nội với các trò rất đê tiện như liếm chảo, chọc thùng, leo cột mỡ để mua vui cho mọi người. Nực cười thay, một lễ hội lớn của thực dân Pháp lại diễn ra ngay trên lãnh thổ Việt Nam, đã vậy không khí lại còn có vẻ rất đông vui, nhộn nhịp nữa. Thực dân Pháp đủ thứ trò đê tiện, rẻ tiền, còn dân ta, thì vì tiền mà làm trò mua vui cho chúng, như những con rối biết nói, biết cười, đây lại là thực trạng xảy ra ngay trên đất Việt hay sao? Đây là kết quả của việc thực dân Pháp nắm quyền đô hộ nước ta, triều đình thì vào hùa phục vụ cho chúng, khổ thay đám dân đen, muôn đời vẫn là cùng cực, tủi hổ. Trong bài thơ này, Nguyễn Khuyến không ngại bày tỏ thẳng thái độ của mình, vui thế bao nhiêu nhục bấy nhiêu, biết nhục đấy nhưng cũng chẳng thể làm gì, lại rơi vào bi kịch không lối thoát.

Một bài thơ nữa đó là bài “Lấy Tây”:

“Con gái đời này gái mới ngoan

Quyết lòng ẩu chiến với Tây quan

Ba vuông phất phới cờ bay dọc

Một bức tung hoành váy xắn ngang

Trời đất khéo thương chàng bạch quỷ

Giang san riêng sướng ả hồng nhan

Nghĩ càng thêm ngán trai thời loạn

Con gái đời nay, gái mới ngoan”

Bài thơ này bày tỏ thái độ chua chát, chán chường của Nguyễn Khuyến trước cảnh Lấy Tây của con gái Việt thời đó, một trào lưu mà hầu như ai cũng đã biết, hòng được sống cuộc sống xa hoa, giàu sang mà bao người con gái đã lao vào cuộc chơi như con thiêu thân, thật quá chua chat cho một nền văn hóa, cho một nếp người.

Trung tâm gia sư Biên Hòa cho rằng Nguyễn Khuyến hiền lành bao nhiêu thì khi viết về thực dân Pháp ông lại lạnh lùng, đanh thép bấy nhiêu, ông căm ghét chúng nhưng bất lực không thể làm gì, chỉ biết bày tỏ tấm lòng qua những câu thơ, vần chữ.

Tôi là Trần Lai hiện đang là Co-Founder của Gia Sư Minh Trí. Trong blog của mình tôi chia sẻ các phương pháp học tập hiệu quả, các bài văn hay, thông tin về tác giả, tác phẩm để quý thầy cô, quý phụ huynh và các em học sinh tham khảo. Hi vọng sẽ giúp ích cho quý độc giả

Trần Lai

Các bài viết khác...