Gia Sư Biên Hòa Đồng Nai cảm nhận bài Thị Đệ Tử của nhà sư Vạn Hạnh

Trần Lai

Gia Sư Biên Hòa Đồng Nai thấy rằng nếu Nho giáo luôn chú trọng đến việc rèn luyện con người theo khuôn khổ, lề lối thì Phật giáo thiền tông lại hướng con người đến sự giải thoát bằng sự giác ngộ. Phật giáo mong muốn con người nhận ra được qui luật tự nhiên để không lo sợ, sống an nhiên trước mọi biến động của cuộc đời. Đạo lý ấy tưởng thật dễ hiểu nhưng để thấm nhuần và sống theo điều ấy luôn khiến nhiều người băn khoăn vì không phải ai cũng dễ dàng buông bỏ được những ham muốn của bản thân. “Thị đệ tử” của Vạn Hạnh thiền sư là lời răn dạy mọi người phải biết buông bỏ để sống an nhiên.
Thân như điện ảnh hữu hoàn vô
Vạn mộc xuân vinh thu hựu khô
Nhậm vận thịnh suy vô bố úy
Thịnh suy như lộ thảo đầu phô.
(Người đời như bóng chớp, có rồi lại không,
Như cây cối, mùa xuân tốt tươi, mùa thu khô héo.
Mặc cho vận đời dù thịnh hay suy, đừng sợ hãi,
Vì sự thịnh suy cũng mong manh như giọt sương đầu ngọn cỏ.)

Qui luật của tự nhiên hay chính là qui luật xã hội đã được vị thiền sư minh triết khái quát qua hai câu thơ: “Thân như điện ảnh hữu hoàn vô/ Vạn mộc xuân vinh thu hựu khô”. Nếu so sánh với tự nhiên, con người quả là sinh vật mong manh, nhỏ bé với sinh mệnh hữu hạn. Cho nên vị thiền sư nói rằng, mạng sống con người giống như ánh chớp, thời gian họ tồn tại thật mong manh, ngắn ngủi biết bao. Đó cũng chính là qui luật của tự nhiên, mùa xuân trăm hoa tươi tốt, đến thu muôn cây lại tàn úa. Vì vậy con người dù có sợ hãi, trốn tránh cũng không thể thoát khỏi qui luật sinh – lão – bệnh – tử của tạo hóa.
Trung tâm gia sư Biên Hòa Đồng Nai cho rằng những thăng trầm trong cuộc đời mỗi người cũng nằm trong vòng qui luật ấy, con người đứng trước những chuyển biến đổi thay ấy cũng nên dùng thái độ an nhiên mà đón nhận. Thịnh suy của đời người cũng giống như hạt sương móc trên đầu ngọn cỏ trong thoáng chốc lại đổi thay. Duy chỉ có cái tâm an nhiên, tự tại mới giúp con người làm chủ cuộc sống của mình, không lo sợ trước bất cứ ngoại lực nào – “Nhậm vận thịnh suy vô bố úy/ Thịnh suy như lộ thảo đầu phô”. Đó chính là đạo lý mà vị thiền sư mong mọi người giác ngộ để sống thật an lạc, không vì những lo lắng mà phí hoài thời gian sống của mình. Lẽ thịnh suy, hưng phế chính là một phần của qui luật tự nhiên – “Càn khôn bĩ rồi lại thái/ Nhật nguyệt hối rồi lại minh” (Bình Ngô đại cáo – Nguyễn Trãi), con người vốn chỉ có thể chấp nhận, không thể can thiệp hay thay đổi được. Thái độ đứng trước những biến chuyển như “chớp ảnh” ấy là sự bình thản, an nhiên đón nhận như lời răn dạy của vị thiền sư minh triết.

Những bài thơ thiền vốn không gò ép ta phải theo một triết lý, khuôn khổ nào nhưng ngôn từ của bài thơ lại có sự tác động rất mạnh mẽ đến người đọc. Phải chăng đó chính là đạo để con người tìm đến cuộc sống đích thực, sống là chính mình, luôn an nhiên chấp nhận mọi qui luật của cuộc sống, chấp nhận mọi lẽ thịnh suy ở đời. Bởi lẽ, suy cho cùng, con người chính là một mảnh ghép không thể thiếu tạo nên cuộc đời. Tác phẩm “Thị đệ tử” của Vạn Hạnh thiền sư đã đem đến cho chúng ta một cách nhìn mới về cuộc đời, một triết lý sống mới mẻ và tích cực để chúng ta có thể tìm thấy sự an yên, tự tại, bình bình giữa cuộc sống nhiều xô bồ, phức tạp. Bài thơ giúp ta tự cân bằng cuộc sống, thản nhiên đón nhận mọi biến suy phai bạc của cuộc đời, tìm thấy trong mình những điều bình yên nhất.

Gia Sư Biên Hòa nhận thấy thời gian không ngừng chảy trôi, cuộc sống hiện đại quá nhiều đổi khác không còn như ngày xưa, nhưng những lời dạy dỗ của vị thiền sư Vạn Hạnh vẫn còn giá trị với muôn đời. Bởi đó là triết lí sống đúng đắn, tích cực phù hợp với con người ở mọi thời đại. Giữa những bon chen phức tạp trong guồng quay của công việc, học tập, mỗi người cần dành cho mình chút thời gian để bình tâm, nghỉ ngơi để an yên, tự tại, tiếp thêm sức lực để sống khỏe và sống đẹp. Đó chính là những điều mà tác giả muốn gửi gắm đến chúng ta qua bài thơ này.

 

Tôi là Trần Lai hiện đang là Co-Founder của Gia Sư Minh Trí. Trong blog của mình tôi chia sẻ các phương pháp học tập hiệu quả, các bài văn hay, thông tin về tác giả, tác phẩm để quý thầy cô, quý phụ huynh và các em học sinh tham khảo. Hi vọng sẽ giúp ích cho quý độc giả

Trần Lai

• Truyện Kiều (Nguyễn Du): Bài giới thiệu hay nhất
• Trung tâm gia sư ở Biên Hòa Đồng Nai cảm nhận về nhân vật bà Hiền trong tác phẩm Một Người Hà Nội
• Cảm nhận vẻ đẹp của người lái đò sông đà của nhà văn Nguyễn Tuân
• Gia sư ở Biên Hòa cảm nhận vẻ đẹp trữ tình của sông đà trong tác phẩm Người Lái Đò Sông Đà của nhà văn Nguyễn Tuân
• Cảm nhận về vẻ đẹp sông Hương nơi thượng nguồn trong tác phẩm Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông